بلاگ

صنعت چاپ و بسته بندی

صنعت چاپ و بسته بندی

زمان مورد نیاز برای مطالعه : 10 دقیقه

صنعت چاپ و بسته بندی در جهان توسعه یافته جزو صنایع زیربنایی به شمار می آید که نقش بسیار پررنگی نیز در رونق صادرات، تجارت و مراودات اقتصاد بین الملل دارد.

اما در مقابل این گروه از کشورها، نقاط دیگری در جهان وجود دارند که علی رغم داشتن مزیت های اقتصادی در تولید بسیاری از محصولات، فقط به دلیل عدم برخورداری از یک صنعت نسبتا تنومند بسته بندی بخش زیادی از بازار مصرفی جهان را به رقبای خود واگذار کرده اند. بدون هیچ تعارفی ایران در رده نخست این کشورها قرار دارد. شواهد موجود نشان می دهد که در حال حاضر برخی از صادرکنندگان ایرانی کالای خود را با قیمتی پایین تر از نرخ های جهانی به کشورهای صاحب نام در صنعت بسته بندی می فروشند و آنان نیز با بسته بندی مجدد این محصولات آنها را تا چند برابر قیمت راهی بازارهای جهانی می کنند.

صنعت بسته ‏بندی در ایران دارای یک ضعف بزرگ است. به عبارتی به دلیل ضعف صنایع بسته ‏بندی در کشور؛ بسیاری از کالاهای غیر نفتی پس از صادرات به کشورهای دیگر مورد بسته‏بندی و صادرات مجدد قرار می‏گیرد و به چندین برابر قیمت به فروش می‏رسد. برای نمونه لازم  است به محصول خرمای صادراتی ایران اشاره شود. این محصول به بهای تقریبی هر تن ۵۰۰ دلار به فرانسه و انگلیس صادر می‏شود و این دو کشور پس از بسته‏ بندی مجدد خرمای وارد شده از ایران؛ نسبت به صادرات مجدد آن به قیمت ۳۰۰۰دلار برای تن اقدام می‏کنند. به این ترتیب اگر این اقدام در ایران صورت بگیرد؛ ۶ برابر سود بیشتر نصیب کشاورزان و فعالان اقتصادی کشور خواهد شد. با بررسی این مثال ساده می‏توان به کاستی‏ها و ضعف‏های مهم موجود در صنایع بسته‏بندی ایران پی برد. از این رو بهترین راهکار مؤثر برای رفع این نقیصه؛ صادرات خرما در بسته‏های بسیار کوچک و غیر فله‏ای و یا ارتقای سطح صنایع بسته‏بندی است.

طبق بررسی‏های به عمل آمده، جمعیت ایران تا سال ۲۰۲۲ (۱۴۰۰ هجری شمسی) به ۱۰۰ میلیون نفر خواهد رسید در حالی که اینک و در سال ۲۰۰۴ کمی کمتر از ۷۰ میلیون نفر است. براین اساس تا سال ۲۰۲۲ تولید محصولات کشاورزی به ۲۲۰ میلیون تن می‏رسد که ۱۰۰ میلیون تن از آن قابلیت صادراتی دارد و می‏تواند به رشد اقتصاد غیر نفتی کشور کمک کند. به همین دلیل لازم است برای ارتقای سطح کیفی تولیدات کشاورزی، بهبود وضعیت صنایع بسته‏بندی و ورود به بازارهای جدید تلاش زیادی صورت گیرد. کلید اصلی رفع این مشکلات و دستیابی به اهداف مورد نظر چیزی نیست جز تبدیل کشاورزی سنتی به مکانیزه صنایع بسته بندی کشورمان میتوانند بخصوص در راه صادرات کالای سنتی کشورمان نظیر زعفران، پسته و زیره ارزش افزوده قابل توجه به وجود آورند. متاسفانه بی توجهی به تاثیر و کارکرد مثبت بسته بندیهای شکیل در بازارهای خرده فروشی داخلی و یا بین المللی، فراوردههای سنتی کشور ما را به سوی رکود سوق می دهد.

ضعف صنایع بسته بندی در سالیان اخیر موجب تشدید صادرات فله ای محصولات و فراورده های با کیفیت کشورمان را فراهم ساخته و از سوی دیگر بی توجهی بعضی از صاحبان صنایع گوناگون به بسته بندی و جاذبه فروش بسته بندی های شکیل در بازارهای فروش، مانع رقابتی شدن کالاهای با مزیت داخلی را فراهم ساخته است.
زعفران از جمله کالاهای با مزیت داخلی است که به صورت خرواری و فله ای به کشور اسپانیا حمل میشود. زعفران معطر و ممتاز خاک جادویی و زمردین ایران، با زعفران کاشت اسپانیا و یاکشور پرتغال توام شده و سپس در بسته های زیبای چند مثقالی به سوپر مارکتهای اروپایی و یا فروشگاه های زنجیره ای امریکا عرضه میشود، آن هم با عنوان ویژه أ تولید اسپانیا.

در امریکا و یا اروپا، مصرف کنندگان دیرینه زعفران، از فروشنده سراغ زعفرانهای آتشین ایرانی را می گیرند.

عرضه کننده که کاملا به خدعه و نقش جادویی بسته بندی شکیل واقف است، پاسخ می دهد: فقط زعفران آتشین ایرانی، عطر جذاب و آهنربایی دارد، اگر معطر است و زعفران، بویایی شما را تحریک کرده است، درخرید آن دقیقه ای تردید نکنید، حتما این محصول جذاب و تحریک کننده، ایرانی است!

با اینکه طی دهه گذشته سرمایه گذاری در صنعت بسته بندی بسیار چشمگیر است، اما بهره گیری از ذوق طراحان بسته بندی، در آخرین نقش های خلاق هنوز جا نیفتاده و کیفیت طرحهای بسته بندی، همه گیر نشده است.

 

 

 

ضرورت و جایگاه بسته بندی

 

دراین فرصت مناسب به جا است اندکی هم درباره بسته بندی کالاو از جمله لفاف اشیاء هنری- صنعتی دستی مطرح شود. مقوله بسته بندی کالاها خود به عنوان یک صنعت در سطح جهان مورد توجه خاص تولیدکنندگان هر نوع کالا قرار گرفته است چراکه بسته بندی مناسب و جذاب سهم مؤثری در جلب خریداران دارد. در کشور ما متأسفانه از دیرباز و هنوز این صنعت مورد استقبال و استفاده جامع و مانع تولیدکنندگان واقع نشده است. آنجا هم که عمل به بسته بندی می شده یابعضاً می شود، هیچ رعایت اصولی در ارائه آن صورت نمی گیرد. طی چند سال اخیر عمدتاً برخی از تولیدات مثل تنقلات خوراکی و بعضی از تولیدات لبنی در بسته بندی های ظاهرپسند ارائه می شود. بیشتر کالا از هر نوع ازجمله محصولات زراعی در پوشش های غیرعلمی- صنعتی و به شکل کاملاً نامناسب به بازارهای مصرف عرضه می شوند. این غفلت ها درحالی اتفاق افتاده و می افتد که بسته بندی مناسب با طرح و رنگ و نقوش جذاب می توانند مصرف کنندگان و یا رهگذران را ترغیب به کنجکاوی و نهایتاً تمایل به خرید کنند. لفاف اشیای صنایع دستی در صورتی که با اصول علمی، روانشناسی و جامعه شناسی به کار آید، قطعاً شوق زیاد در مردم برای ابتیاع آن به وجود می آورد. لیکن همانطور که در بالا اشاره شد، در ایران آنقدر که تلاش در بازار فروش کالامی شود و بعضاً هم چندان فایده ای ندارد چنانچه اندکی از آن هدف صرف بسته بندی زیبا و جذاب می شد، ضمن رضایت و آسودگی خاطر و تأمین شوق روانی مردم خریدار می شد، قطعاً آن هدف اولیه سهلتر و فزونتر حاصل می شد و یا خواهد شد. «فاطمیان» همچنین در مقام عضو شورای فرهنگ و صنعت پیرامون صنعت بسته بندی و لزوم توجه به آن، به نکته مهمتری اشاره دارد. به گفته وی یکی از ویژگی های محصولات صنایع دستی این است که آنها در اندازه های مختلف ارائه می شوند. لیکن تعدادی از این صنایع دستی در گذر زمان به عتیقه هایی تبدیل می شوند که در طول تاریخ مورد تعامل اقتصادی ارزش های فرهنگی جهانی قرار گرفته و یا در شناسایی و مبادلات مرتبط با فرهنگ و اقلیم های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.

این گونه محصولات طبعاً به دلیل منحصر به فرد بودن و قیمت بالا، ضرورت بسته بندی مناسب برای حفظ، معرفی و عرضه این تولیدات ذی قیمت می تواند در درجه اول اهمیت قرار بگیرد… یک صنعت دستی که به عنوان سفیر کشور و تولیدکننده آن مطرح است و می تواند فرهنگ مصرف و تولیدمان را به سایر کشورها انتقال دهد، در یک لفاف بسیار معمولی، روزنامه ، کاغذ برش، مقواهای معمولی و یا چوبی پیچیده می شود. حتی گاهی اوقات در کارتن های مصرف شده، نمایی کاملاً تصنعی و غیرحرفه ای به این محصول می دهند. در نهایت با این قبیل برخوردها علاوه بر اینکه محصول از آسیب عوامل فیزیکی و محیطی مصون نخواهد ماند، حیثیت ملی یک کشور زیر سؤال خواهد رفت… به گفته وی، عدم به کارگیری قابلیت های بسته بندی باعث شده محصولات تولیدی صنایع ایران نتوانند مخاطبان بازارهای مختلف داخلی و خارجی را به خود جذب کنند مضاف به آنکه برای ورود به بازارهای جهانی با مشکلات عدیده ای روبه رو خواهند شد… وی معتقد است بسته بندی می باید همواره به عنوان یک نیاز در تکمیل فرایندتکمیل فرایند تولید تا مصرف یک محصول در نظر گرفته شود. تا زمانی که تولیدکنندگان به جایگاه اهمیت و تبعات تأثیرگذار بسته بندی خوب و مناسب در معرفی و عرضه محصولات شان پی نبرند، نمی توان چندان به آینده توسعه بازار و حتی حفظ بازار یک صنعت، خوش بین بود. وی اظهار امیدواری می کند این کمبود و خلأ از فرهنگ تولیدی کشور حذف شود.

جدیدترین مطالب 

مقاله تست

زمان مورد نیاز برای مطالعه : 10 دقیقه صنعت چاپ و بسته بندی در جهان توسعه یافته جزو صنایع زیربنایی به

Read More »

صنعت چاپ و بسته بندی

زمان مورد نیاز برای مطالعه : 10 دقیقه صنعت چاپ و بسته بندی در جهان توسعه یافته جزو صنایع زیربنایی به

Read More »

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *